وزارت تنهایی
فلسفه تشکیل «وزارت تنهایی» در ژاپن چیست؟
اشاره: کابینه ژاپن دارای وزیر تنهایی شد. ژاپن دومین کشوری است که بعد از بریتانیا دارای وزیر تنهایی می‌شود. این برگماری برای مقابله با افزایش نرخ خودکشی در این کشور در شرایط دوری از روابط اجتماعی در بحران کرونا انجام‌شده است. ژاپن اولین وزیر تنهایی خود را که در مقابله با افزایش بی‌سابقه نرخ خودکشی در ۱۱ سال گذشته در این کشور منصوب‌شده معرفی کرده است. به گزارش «ژاپن تایمز»، یوشیهیده سوگا، نخست‌وزیر ژاپن اوایل این ماه وزیری دیگر را به کابینه خود افزود که وظیفه‌اش رسیدگی به مسئله «تنهایی» است. او در این اقدام از بریتانیا الهام گرفته که در سال ۲۰۱۸ نخستین کشوری بود که به اقدامی مشابه دست زد. نخست‌وزیر ژاپن تتسوچی ساکاموتو را به‌عنوان اولین وزیر این کشور در تصدی وزارت مقابله با تنهایی برگزیده است. ساکاموتو علاوه بر این، وزیر مدیریت کاهش نرخ زادوولد و تقویت اقتصادهای منطقه‌ای ژاپن نیز هست. به گزارش «سی‌ان‌ان»، ساکاموتو در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود گفت، نخست‌وزیر ژاپن او را مسئول رسیدگی به امور ملی، ازجمله افزایش نرخ خودکشی زنان در پاندمی کرونا کرده است. وزیر تنهایی ژاپن ادامه داد: «من امیدوارم، فعالیت‌هایی را برای جلوگیری از تنهایی و انزوای اجتماعی و محافظت از ارتباط بین مردم انجام دهم».
***
ژاپن سریع‌تر و دقیق‌تر از هر جای دیگری در دنیا آمار خودکشی خود را گزارش می‌کند. اعداد و ارقام مربوط به خودکشی در این کشور برخلاف بیشتر نقاط جهان در پایان هر ماه گردآوری می‌شوند. اما در دوران همه‌گیری کرونا خودکشی در ژاپن آماری بسیار نگران‌کننده داشته است. در ۲۰۲۰، برای اولین بار در ۱۱ سال اخیر آمار خودکشی در ژاپن بالا رفت. اما نکته قابل‌توجه‌تر این‌که باوجود کاهش اندک در آمار خودکشی مردان، میزان خودکشی زنان چیزی حدود ۱۵ درصد افزایش یافته بود. میزان خودکشی زنان در این کشور در اکتبر ۲۰۲۰ در مقایسه با ماه مشابه سال پیش از آن افزایش بیش از ۷۰ درصدی را تجربه کرده است. این‌طور که پیداست زنان بیشتر از مردان از همه‌گیری ویروس کرونا ضربه خورده‌اند. اما ماجرا چیست و چرا؟ در بحران‌های پیشین ژاپن ازجمله بحران بانکی سال ۲۰۰۸ و سقوط بازار سهام و حباب مسکن در اوایل دهه ۹۰ میلادی، عمدتاً مردان میان‌سال آسیب دیدند. در آن دوره‌ها آمار خودکشی در میان مردان به‌شدت افزایش یافت. اما کووید-۱۹ متفاوت است و بیشتر جوانان و به‌ویژه زنان جوان را تحت تأثیر قرار داده است. این مسئله دلایل پیچیده‌ای هم دارد. ژاپن در گذشته بیشترین میزان خودکشی را در میان کشورهای توسعه‌یافته داشت. اما طی چند دهه اخیر موفق شد این آمار را تا حدود یک‌سوم کاهش دهد. ژاپن با افزایش آمار زنان مجردی روبرو بوده که تنها زندگی کردن را به ازدواج‌هایی که در آن‌ها کلیشه‌های جنسیتی همچنان تا حد زیادی وجود دارند، ترجیح می‌دهند. برخی کارشناسان می‌گویند علاوه بر این احتمال مشغول شدن زنان به کارهایی که امنیت شغلی چندانی ندارند هم بسیار زیاد است. در این میان یک ماه از سال بیشتر از بقیه توجه‌ها را به خود جلب می‌کند. در طول اکتبر سال گذشته ۸۷۹ زن خودکشی کرده‌اند. این یعنی آمار خودکشی زنان در این ماه بیش از ۷۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۹ افزایش داشته است. به‌این‌ترتیب، تیترهای اصلی روزنامه‌ها زنگ خطر را به صدا درآوردند و برخی مجموع خودکشی‌ها در میان زنان و مردان در ماه اکتبر (۲۱۹۹) را با کل تلفات ناشی از ویروس کرونا (۲۰۸۷) تا آن زمان مقایسه کردند. این پدیده فقط مختص ژاپن نیست و این خود یکی از دلایلی است که گزارش کردن موارد خودکشی را تا این حد سخت می‌کند. بلافاصله پس از خودکشی یک سلبریتی، هر چه در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بیشتر در موردش بحث شود، تأثیر آن بر سایر افراد آسیب‌پذیر بیشتر خواهد شد. همه‌گیری کووید-۱۹ زندگی خانواده‌های قربانیان خودکشی را سخت‌تر هم کرده چون آن‌ها هم مثل بستگان جان‌باختگان این بیماری امکان سوگواری برای عزیزشان را ندارند. به دنبال آغاز موج سوم کرونا در ژاپن در اوایل ژانویه و اعلام وضعیت اضطراری در این کشور برای بار دوم، هر روز تعداد بیشتری از رستوران‌ها، هتل‌ها و بارها تعطیل می‌شوند و عده بیشتری از مردم کار خود را از دست می‌دهند. اما در این میان یک سؤال دیگر هم ذهن صاحب‌نظران را به خود مشغول کرده است. آن‌ها می‌پرسند وقتی در ژاپن که قرنطینه‌های شدید اعمال نکرده و آمار تلفات کرونا در آن نسبتاً پایین است چنین اتفاقاتی در حال رخ دادن است، سایر کشورهای جهان که همه‌گیری در آن‌ها وخیم‌تر است چه وضعی دارند؟
* هشدار ستاره صبح: اگر به خودکشی فکر می‌کنید، با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید.
