الگوی پیش سازمان دهنده

این الگو را دیوید آزوبل 1963 تدوین کرده و یکی از الگوهای خانواده اطلاعات پردازی است که تحقیقات زیادی روی آن انجام شده و برای دانش آموزان ساختار شناختی و برای درک مطلب عرضه می کند از این الگو تقریبا برای هر محتوی و هر سنی استفاده می شود . الگوی پیش سازمان دهنده باعث یادگیری با مهنا در دانش آموزان می شود و در آن معلم ساخت ذهنی را در دست و همواره مطالب یادگیری را به ساخت ذهنی ارتباط می دهد معلم به دانش آموزان کمک می کند تا مطالب جدید را از مطالب قبلی تمیز دهد این الگو تقویت مفاهیم ، درون سازی معنی دار ، اطلاعات و افکار ، عادت به تفکر منظم و منطقی و تقویت روحیه کاوشگری در دانش آموز ان می شود

هدف: مهمترین هدف این الگو معنی دار كردن یادگیری است. این الگو به معلمان كمك می كند تا بتوانند مقدار زیادی اطلاعات را به طور معنی دار و مؤثر انتقال دهند. با استفاده از این الگو فراگیر می تواند یادگیری طوطی وار را رها كرده و با مسلط گشتن بر اطلاعات ساخت شناسی خود را استحكام بخشد و در اصل این الگو با افزودن بر پایداری دانش قبلی فراگیران، كسب اطلاعات جدید را آسان می سازد.
همچنین این روش تمایل به كاوشگری و عادت به تفكر دقیق در فراگیر را افزایش می دهد.

پيش سازمان دهنده

"پيش سازمان دهنده" يک مطلب يا مفهوم کلي است که در مقدمه تدريس مي آيد تا مبحثي را که به شاگردان ارائه داده مي شود با مباحث پيشين همان درس مربوط سازد و پايه اي براي ارتباط مفاهيم جديد با پيشين شود. در اين الگو، معمولاً مطالب از کلي به جزئي مورد بررسي قرار مي گيرد.

ساخت شناختي چيست؟

مجموعه اطلاعات و مفاهيمي که در زمينه يک رشته درس در ذهن فرد به وجود مي آيد، "ساخت شناختي" او را از آن مجموعه دانش تشکيل مي دهد. مثلاًٌ مفاهيم درس فيزيک که از قبل در ذهن دانش آموز به وجود آمده است، بر روي هم ساخت شناختي او را در علم فيزيک تشکيل مي دهد.

يادگيــري معنـادار چيست؟

به آن نوع يادگيري گفته مي شود که مفاهيم جديد، ريشه در مفاهيم گذشته فرد داشته باشد و براساس آن بنا شود.

ويژگيهــاي الگوي پيش سازمان دهنده:

1- مـراحل اجـراي الگوي پيش سازمان دهنده:

در ابتدا پيش سازمان دهنده ارائه مي شود که بايد از مطالب درس جديد کلي تر باشد سپس معلم به ارائه مطالب و مفاهيم درس جديد مي پردازد و در آخر کار براي تفهيم بيشتر مطالب جديد بايد مثالها و نمونه هايي ارائه مي دهد.

2- چگونگي کنش و واکنش معلم نسبت به شاگردان در الگوي پيش سازمان دهنده:

در اين الگو معلم نقش انتقال و ارائه کننده مفاهيم درس را دارد و شاگردان، دريافت کننده و پذيرنده مطلب درسي هستند. براي اثر بخشيدن به اين الگو، مهمترين نکته اين است که معلم بايد براي ارائه مطالب درسي، مناسبترين پيش سازمان دهنده را انتخاب کند. جهت ارتباط، هميشه از طرف شاگرد يا شاگردان است.

3- مـاهيت روابط ميان گروهي:

در اين الگو، معلم با فرد فرد دانش آموزان يا با کل آنها ارتباط پيدا مي کند ولي اين ارتباط يک طرفه است يعني شاگردان معمولاً با او و با يکديگر ارتباط ندارند و در واقع معلم بر کلاس مسلط است. براي افزايش روابط ميان گروهي در اين الگو، معلم مي تواند با طرح پرسشهاي راهنمايي کننده، فراگيران را به شرکت در بحثهاي کلاس علاقه مند کنند.

4- شـرايط و منابع لازم در الگوي پيش سازمان دهنده:

در اين الگو، معلم و کتاب و کلاس درس فقط منابع و شرايط آموزشي هستند. در اين الگو معلم بايد بتواند مطالب کلي را از جزئي تميز دهد. بايد سخنران خوبي باشد، به فراگيران فرصت دهد تا در فرآيند آموزشي شرکت جويند. معلم در هر موقعيت آموزشي، يکي از منابع متعدد اطلاعات است و ساير منابع از جمله ابزارهاي آموزشي، به شاگردان امکان مي دهند تا به مطالب درسي از زاويه هاي مختلف نگاه کنند.

محاسن و محدوديتهاي الگوي پيش سازمان دهنده:

الگوي پيش سازمان دهنده، الگوي مناسبي براي دروس نظري است و مناسب براي نظامهاي آموزشي فقير مي باشد. در اين الگو از يک زمان آموزشي محدود مي توان حداکثر استفاده را کرد. از اتلاف وقت جلوگيري مي شود. مفاهيم، بطور منظم در ساخت شناختي شاگردان جاي مي گيرد.

1 ) این الگو برای دانش آموزانی که در مرحله عملیات عینی قرار دارند تاثیر بیشتری دارد.

2) برای ارائه دادن مطالب کلی و در شیوه سخنرانی بیشتر از آن استفاده می شود .

3) اثر پیش سازمان دهنده برای فراخوانی حقایق و قواعد بسیار بیشتر است .

4) در این روش درس سازمان شده و مطالب با ساخت شناختی ارتباط برقرار می کند و همچنین مصور کردن آنها می تواند اندازه اثر را بیش از انحراف معیار افزایش دهد

5) در این الگو دانش آموزان نحوه یادگیری را یاد گرفته در سطح مفهومی بالاتر قرار می گیرند .

6) دانش آموزان یاد می گیرند که با تحلیل و کاربرد مفاهیم مسائل را حل کنند .

از محدوديتهاي آن مي توان به:

در اين الگو تمام تصميمات توسط معلم گرفته مي شود به نيازها و علايق و تواناييهاي شاگردان کمتر توجه مي شود، محتوا با زندگي واقعي شاگردان چندان ارتباطي ندارد. به مسائل رواني، عاطفي و اجتماعي شاگردان کمتر توجه مي شود.

مراحل تدریس الگوی پیش سازمان دهنده:

الگوی سازمان دهنده دارای فعالیّت سه مرحله ای است

1-ارائه پیش سازمان دهنده

2-ارائه مطالب درسی یامطالب موردنظر

3-تحکیم سازمان شناخت

مرحله اوّل:ارایه پیش سازمان دهنده:این مرحله ترکیبی از سه فعالیّت می باشد

الف).روشن ساختن منظورهای درس:سازمان دهنده تنها یک عبارت ساده نیست بلکه خود یک مطلب است وذهن باید آن راهمچون مطالب یاد گرفتنی درس کشف کند پس باید آنرااز تفسیرهای مقدّماتی ومفید درس جدا کردسازمان دهنده ی واقعی حــول مفاهیم اصلی یک درس ساخته می شود ومطالب کلّی تری ازمطالب یاد گرفتنی درخود درس است.

ب).ارائه سازمان دهنده:درسازمان دهنده چه توضیحی یا مقایسه ای باید نمودهای مشخص واصل مفهوم یا فرضیه مورد توجه قرار گیرد وبه دقّت بیان شود بنابراین معلّم و شاگردان بایدسازمان دهند وعلاوه برآن وظیفه یادگرفتنی درسی راآشکارســازند. نیــازی نیست که سازمان دهنده طولانی باشــدبلکه بایددرک شود وهمواره به مطالبی که سازمان می دهندآشنـاباشدوهمچنین نشان دادن آن وچندین بار تکرارمی تواند مفید باشد.

ج).برانگیختن آگاهی ازدانش مربوط:آگاهی فراگیـــراز تجارب ودانش قبــلی خودکه ممکن است به مطا لب یاد گرفتنی وسازمان دهنده مربوط باشد مهم است.

مرحله دوم:ارائه مطالب درسی یامطالب موردنظریادگیری

دراین مرحله مطا لب یادگرفـــتنی برحسب نوع موقعیت وشرایط کلاس به شکل سخنرانی،بحث،نمایش فیلم،آزمایش و قرائت مـتن ارائه می گردد درخلال درسی با ید سازمان مطالب درسی برای شاگردان واضح وروشن شود بطوری که آنها احساس کلّی ازجهت نظم منـــطقی مطا لب وچگونگی ارتباط سازمان آنهاباسازمان دهنده راملاحظه کنند.

مرحله سوم:تحکیم سازمان شناخت:دراین مرحله ارتباط مطا لب جدیــــد بادانســته قـبـلی وتجا رب دانش آموزان باعث اسـتحکا م سازما ن شنا خت درذهن آنها می شود و دراین مورد آزوبل چهارفعالیّت رامعین می سازد

1-بررسی مجدّد موضوع از جنبه ای دیگر(اعتلای تشکّل مجدّد)

2-بهبود فعالیّت یادگیری درکلاس (اعتلای دریافت فعا ل یادگیری)

3-مطرح شدن انتقادهای دانش آموزان به محتوای درس

4-واضح وروشن کردن موضوع

راههای متعدّدی برای تسهیل تشکّل مجدّدمطالب جدید با ساخت موجودوجوددارد.

1- مطالب(تحریربزرگتر)رابه شاگردان یادآوری شود.

2-ازشاگردان خلاصه ای ازنموده های اصلی مطا لب یاد گرفتنی جدید رابخواهد.

3-تعارف دقیق راتکرارکند.

4-تفاوت های بین جوانب مطالب رابخواهد.

یادگیری فعال می تواند بوسیله موارد زیر برانگیخته شود

1-ازشاگردان بخواهندنحوه ارتباطمطالب جدید به سازمان دهنده رابیان کنند.

2-ازشاگردان مثالهای بیشتری برای مفاهیم یافرضیه های مطالب یادگرفتنی درس بخواهند.

3-ازشاگردان بخواهنداساس مطالب رابااستفاده ازواژگان خودودرقالب تفکّرخودبه کلام خودبیان دارند.

4-ازشاگردان بخواهند مطالب راازجنبه های دیگربررسی نمایند.

منبع:کتاب الگوهای تدریس(1387):جویس،مارشاویل وامیلی کالهون ،مترجم:دکتـــرمحمّــدرضا بــهــرنگ ،نشر کمال تربیت

+ نوشته شده در شنبه هجدهم آذر ۱۳۹۱ساعت 0:24 توسط اسماعیل مصطفی زاده | آرشیو نظرات

اسماعیل مصطفی زاده دکتری برنامه ریزی درسی از علاقمندان حوزه برنامه درسی و آموزش می باشم.دراین وبلاگ مطالب علمی مربوط به حوزه علوم تربیتی(مطالعات برنامه درسی ، روانشناسی تربیتی ،آموزش) جهت بحث و تبادل نظر مطرح می شود.
"استفاده از مطالب با رعایت اصول استناددهی به وبلاگ وذکر منبع بلامانع است"صفحه نخست
پروفایل مدیر وبلاگ
پست الکترونیک
آرشیو وبلاگ
عناوین مطالب وبلاگ

نوشته های پیشین

دی ۱۳۹۶
بهمن ۱۳۹۵
خرداد ۱۳۹۵
فروردین ۱۳۹۵
بهمن ۱۳۹۴
دی ۱۳۹۴
آذر ۱۳۹۴
بهمن ۱۳۹۳
دی ۱۳۹۳
آبان ۱۳۹۳
مهر ۱۳۹۳
تیر ۱۳۹۳
خرداد ۱۳۹۳
بهمن ۱۳۹۲
دی ۱۳۹۲
آذر ۱۳۹۲
مهر ۱۳۹۲
شهریور ۱۳۹۲
مرداد ۱۳۹۲
تیر ۱۳۹۲
اردیبهشت ۱۳۹۲
فروردین ۱۳۹۲
اسفند ۱۳۹۱
بهمن ۱۳۹۱
دی ۱۳۹۱
آذر ۱۳۹۱
آبان ۱۳۹۱
مهر ۱۳۹۱
شهریور ۱۳۹۱
مرداد ۱۳۹۱
تیر ۱۳۹۱

آرشیو موضوعی

برنامه درسی
آموزش
روش تحقیق
روش تدریس
روانشناسی تربیتی
درباره مهاباد

پیوندها

انجمن مطالعات برنامه درسی واحد آذربایجان غربی
وبلاگ آموزش و پژوهش آقای دکتر صفایی موحد
فهم برنامه درسی
مدیریت آموزش عالی
یادگیری و آموزش مجازی
نظم پریشان
گفتمان آکادمیک
آموزش spss
دانشگاه فرهنگیان وتحول بنیادین
گروپ برنامه درسی وفرهنگ
مدیریت آموزشی وبرنامه ریزی درسی
صدای سند 1383-1388
علوم تربیتی، برنامه ریزی درسی
فلسفه تعلیم وتربیت
فهم برنامه درسی
مدیریت آموزشی و آموزش و بهسازی منابع انسانی
مشتی از خاک مجاز
مطالعات عصب - تربیت
دانشگاه مجازی
چشم انداز برنامه درسی در آینه فردا
آموزش وپرورش تطبیقی
آموزش وپرورش انتقادی
برنامه درسی وفرهنگ
مطالعات برنامه درسی
انجمن فعالان مطالعات برنامه درسی ایران
انجمن صنفی معلمان کردستان- زانیاری
گروپ مطالعات برنامه درسی تربیت معلم
RSS

POWERED BY
BLOGFA.COM