24 سوره عبس - دانشنامه اسلامی

۲۲ خرداد ۱۴۰۰ — نخست می‌فرماید: «انسان باید به غذای خویش (و آفرینش آن) بنگرد» (فلینظر الانسان الی طعامه). نزدیکترین اشیاء خارجی به انسان غذای اوست که با یک ...

آیه شریفه "فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَىٰ طَعَامِهِ" (عبس: 24) به این معناست که انسان باید با دقت به غذای خود و مراحل آفرینش آن بنگرد تا با مشاهده عظمت خلقت و تدبیر الهی در تولید غذا، به یگانگی خداوند پی ببرد و کفران نعمت نکند. این آیه به مراحل پیچیده و معجزه‌آسای رشد گیاهان، از ریزش آب باران تا شکافته شدن زمین و روییدن دانه‌ها، اشاره دارد که نشان‌دهنده قدرت و لطف خداوند در تأمین رزق و روزی انسان است.

مفهوم و پیام آیه:

  • اهمیت شکرگزاری:

    این فرمان به انسان یادآوری می‌کند که غذاهایش نعمتی است که خداوند آن را آفریده و فراهم نموده است، و این امر او را وادار به شکرگزاری و سپاسگزاری از خالق می‌کند.

  • اعجاز آفرینش:

    انسان باید مراحل خلق غذا را از آسمان و زمین ملاحظه کند و ببیند که چگونه خداوند آب را فرو می‌فرستد، زمین را می‌شکافد، و سپس دانه‌ها و انواع گیاهان را می‌رویاند تا مایه بهره‌مندی او و حیواناتش باشد.

  • ارتباط با علم:

    این آیه می‌تواند به این معنا باشد که انسان باید به علم خود توجه کند و ببیند آن را از چه کسی و از چه منبعی دریافت می‌کند، که در نهایت این علم نیز به هدایت انسان به سوی خداوند کمک می‌کند.

  • هشدار در برابر غفلت و کفران نعمت:

    مخاطب این آیه، کسی است که به آفرینش خداوند در مورد food غافل شده و با کفران نعمت، قدر آن را نمی‌داند، لذا مؤظف به توجه و تأمل در این نعمات است.

به طور خلاصه، آیه "فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَىٰ طَعَامِهِ" یک پیام علمی و اعجازآمیز است که انسان را به تفکر درباره آفرینش، شکرگزاری از نعمت‌های الهی و دوری از غفلت فرا می‌خواند.