روحانیت به عنوان یک نیروی اجتماعی و سیاسی، با روشنگری و افشای ماهیت توطئه‌های خارجی و داخلی، نقش مهمی در خنثی‌سازی تلاش‌های انگلیس در دوران قاجار و پس از آن ایفا کرد. علمای برجسته با تأکید بر وحدت مسلمانان و بیداری ملت‌ها در برابر نفوذ بیگانگان، موفق شدند توطئه‌هایی مانند فرقه بابیت و بهائیت را که توسط انگلیس حمایت می‌شدند، در نطفه خفه کنند.

نقش روحانیت در مقابله با توطئه‌های انگلیس

• بصیرت و روشنگری:

  روحانیون با آگاهی از نیات استعماری انگلیس، به افشاگری و روشنگری در میان مردم می‌پرداختند و ماهیت واقعی توطئه‌های این کشور را آشکار می‌کردند.

• افشای فرقه های انحرافی:

  در دورانی که انگلیس برای تضعیف جوامع اسلامی تلاش می‌کرد، روحانیت با شناسایی و معرفی فرقه های انحرافی مانند بابیت و بهائیت که با هدف تفرقه و نفوذ در میان مسلمانان ایجاد شده بودند، مانع گسترش آنها شدند.

• وحدت و مبارزه:

  علمای شیعه با درک خطر نفوذ استعمار، مردم را به وحدت و ایستادگی در برابر دشمنان دعوت می‌کردند و در نهایت با مبارزات خود، توطئه‌های انگلیس را به شکست می‌کشاندند.

• تأثیرگذاری بر نهضت‌های مردمی:

  روحانیت نقش محوری در هدایت نهضت‌های مردمی علیه دخالت‌های انگلیس ایفا می‌کرد و با رهبری علمای برجسته، ملت‌ها را به سمت پیروزی و استقلال سوق داد