پست‌مدرنیسم جنبشی است که با ویژگی‌هایی چون نفی «فراروایت‌ها» و حقیقت مطلق، پذیرش «پلورالیسم» (کثرت‌گرایی)، بازگشت به سبک‌های گذشته، استفاده از عناصری از فرهنگ عامه و رسانه‌ها، تمرکز بر ایده‌ی اصلی اثر به جای زیبایی‌شناسی صرف، و رویکردی ترکیبی و غیرخطی به مفاهیم مشخص می‌شود [1، 5، 6، 15]. در هنر، این رویکرد منجر به ترکیب سبک‌های متنوع، استفاده از مواد بازیافتی، و گاهی ابهام در درک اثر می‌شود، در حالی که در ادبیات به ساختارهای گسسته و بینامتنیت (ارجاع به آثار دیگر) منجر شده است [1، 2، 12].

ویژگی‌های کلیدی پست‌مدرنیسم

  • نفی «فراروایت‌ها»:

    رد باورهای بزرگ و جهان‌شمول مدرنیسم مانند حقیقت مطلق و عقلانیت.

  • پلورالیسم و کثرت‌گرایی:

    پذیرش تنوع فرهنگی و دیدگاه‌های مختلف و نفی تفکر تک‌صدایی.

  • ترکیب سبک‌ها و «پاستیش»:

    استفاده از فرم‌ها، سبک‌ها و عناصر از دوره‌های مختلف تاریخی و فرهنگی، و حتی تقلید از ژانرهای دیگر (پاستیش) [1، 12].

  • تأثیرپذیری از فرهنگ عامه:

    بهره‌گیری از تصاویر، مفاهیم و المان‌های موجود در رسانه‌های جمعی مانند تلویزیون، مجلات و تبلیغات در آثار هنری [4، 15].

  • اهمیت «ایده» و «مفهوم»:

    تمرکز بر ایده و پیام پشت اثر، گاهی به قیمت کم‌اهمیت شدن زیبایی‌شناسی صرف.

  • بازگشت به گذشته:

    تلفیق عناصر کلاسیک و سنتی با تکنولوژی و نوآوری‌های مدرن [1، 7].

  • ساختارهای گسسته و غیرخطی:

    در ادبیات و روایت، استفاده از ساختارهای چندلایه و متقاطع به جای روایت‌های خطی و منظم.

  • استفاده از مواد غیرمتعارف:

    استفاده از مواد بازیافتی و دورریختنی برای خلق آثار هنری، مانند لامپ‌های نئونی یا قوطی‌های کنسرو.

  • از بین بردن مرز میان هنر و زندگی:

    تقلیل شکاف میان فرهنگ عالی و فرهنگ عامه، و هنر و زندگی روزمره.