تشیع صفوی و دولت عثمانی
در دوران صفویه، تشیع به عنوان مذهب رسمی ایران انتخاب شد و این امر، به ویژه در برابر امپراتوری عثمانی، تأثیرات قابل توجهی داشت. صفویان با اتخاذ تشیع، ایران را از لحاظ مذهبی از قلمرو سنینشین عثمانی متمایز کردند و این تمایز، به عنوان عاملی برای تقویت هویت ملی و انسجام داخلی در برابر دشمنان خارجی، به ویژه عثمانی، عمل کرد.
دلایل اصلی اتخاذ تشیع توسط صفویان در برابر عثمانی را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
ایجاد هویت متمایز:
صفویان با انتخاب تشیع، ایران را از قلمرو سنینشین عثمانی متمایز کردند و این تمایز، به عنوان یک هویت ملی و مذهبی مستقل، به ایران کمک کرد تا از سلطه عثمانی جلوگیری کند.
تقویت دولت مرکزی:
مذهب رسمی جدید، به انسجام و وحدت ملی در میان اقوام و گروههای مختلف کمک کرد و به تقویت دولت مرکزی صفوی انجامید.
ایجاد مرز مذهبی:
تشیع به عنوان یک مرز مذهبی در برابر قلمرو سنی عثمانی عمل کرد و به این ترتیب، از نفوذ فرهنگی و سیاسی عثمانی در ایران جلوگیری شد.
رقابت با عثمانی:
صفویان و عثمانیان در طول تاریخ همواره در رقابت و کشمکش بودند و اتخاذ تشیع به عنوان مذهب رسمی، به این رقابتها و اختلافات دامن زد.
جذب و وفاداری:
انتخاب تشیع به عنوان مذهب رسمی، به وفاداری مردم به دولت صفوی کمک کرد و این امر، به ویژه در برابر رقابت با عثمانی، بسیار مهم بود.
در واقع، تشیع به عنوان یک ابزار سیاسی و مذهبی توسط صفویان به کار گرفته شد تا علاوه بر ایجاد هویت ملی مستقل، از نفوذ عثمانی جلوگیری کرده و به تقویت دولت مرکزی خود کمک کنند.