بازار پوشاک حال خوبی ندارد!

ایسنا‌‌ـ رقیه ملاحسنی: گذر از آشفته بازار پوشاک قزوین ذهنم را به این سمت می‌کشاند که به‌راستی طراحان و ایده‌پردازان پوشاک کشور کجا هستند؟ چرا طرح‌هایی که متناسب با سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی است در میان پوشاک نامتعارف گم‌شده است و رد پای کم‌رنگی در بازار دارد؟
نوع پوشش هر جامعه‌ای نشانه هویت و شخصیت افراد و ویژگی‌های دینی، تاریخی، محیطی، فرهنگی و اجتماعی آن کشور و منطقه است و این مهم بر افکار و رفتار فرد تاثیر می‌گذارد. در ایران اسلامی با تاریخی کهن نیاز است الگوهای پوششی مناسب در بازار ارائه شود؛ چرا که ترویج پوشش‌های ایرانی ـ اسلامی در ابعاد فردی و اجتماعی به‌ویژه در بین جوانان، امنیت اخلاقی و آرامش را به دنبال خواهد داشت. خوشبختانه در سال‌های اخیر قدم‌هایی در زمینه طراحی لباس برداشته شده است؛ اما این قدم‌ها در مقابل اقدامات گسترده بازار سیاه ایده‌پردازان پوشش نامتعارف و دست‌های پشت پرده‌ای که به دنبال مقوله برهنگی در قالب عرضه مدهای مختلف هستند؛ بسیار کم‌رنگ است، نیاز به مجاهدتی بزرگ‌تر دارد و همراهی و همکاری مسئولان، صنعت و طراحان لباس به‌روشنی دیده می‌شود. یکی از متخصصان حوزه پژوهش هنر رشته طراحی لباس در قزوین را نوپا دانسته و معتقد است: صنعت مد و لباس سال‌های متوالی در کشور فعال است و در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود؛ البته این صنعت در کشور ما نسبت به سایر کشورها کمرنگ است و باید تقویت شود. فائزه جواهری می‌افزاید: در طراحی لباس علاوه بر طراحی مطابق با فرهنگ ایرانی مسائل اسلامی نیز دارای اهمیت است؛ چرا که باید در زمینه‌ لباس‌های مختلف از جمله مانتو، لباس مجلسی، کودک و جوانان هم‌فکر شود.  دغدغه‌های تازه برای طراحی لباس‌های ملی مدیر آموزش و پژوهش مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی استان نیز می‌گوید: در حال حاضر بحث طراحی لباس در استان هنوز به‌صورت جدی جا نیفتاده و کارگاه‌های تولیدی استان طرح‌هایی را که از تهران آمده و برش خورده اجرای دوخت می‌کنند. عاطفه کیانی‌ها یادآور می‌شود: متاسفانه نسبت به طراحی لباس ایرانی ـ اسلامی در کشور دغدغه‌ای وجود نداشت؛ اما در سال‌های اخیر رویکرد جدی‌تری برای ورود به این عرصه به وجود آمده است تا لباسی متناسب با هویت ملی و دینی کشورمان طراحی و تولید شود. یک کارشناسان طراحی لباس هم با بیان اینکه در گذشته اغلب جوان‌های ما برای لباس پوشیدن از غرب تقلید می‌کردند؛ اظهار می‌کند: جوان‌ها می‌خواهند به‌روز باشند، لباس آراسته بپوشند و به اصطلاح تیپ ویژه‌ای داشته باشند. متاسفانه طراحی و سبک فرهنگی مشخصی برای لباس پوشیدن نداریم و پرداختن به‌صورت جدی به طراحی لباس در بخش فرهنگی ما احساس می‌شود. رویا حیدریان تاکید می‌کند: به‌منظور فرهنگ‌سازی و ایرانی کردن طراحی باید به این رشته به‌صورت جدی توجه کرد؛ چرا که نمی‌شود جوان‌ها را درگذشته نگه داشت. این رشته به‌تازگی وارد کشور شده است؛ اگرچه از گذشته نیز به‌صورت کمرنگ در کشور وجود داشته، اما امروز بیشتر به این رشته پرداخته‌شده است و با پیشرفت روزافزون آن روبه‌رو هستیم. در سال‌های اخیر جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بسیاری در سطح کشور و استان در حوزه برندسازی و مد و لباس توسط جامعه طراحان برگزار شده است؛ اما تاکنون خروجی آنچه در این نمایشگاه‌ها دائر شده در بازار پوشاک نمایان نشده و بسیاری از طرح‌های موجود در مراکز عرضه پوشاک طرح‌هایی است که در عمل تضاد عجیب و آشکاری با اعتقادات و باور ملی و دینی ما دارد.  وقتی ارتباط صنعت و جامعه طراحان برقرار نیست مدیر آموزش و پژوهش مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی استان با انتقاد از اینکه تاکنون خروجی جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها نتوانسته ارتباطی بین صنعت و جامعه طراحان ایجاد کند؛ می‌گوید: در قزوین تنها کارهای ترویجی در قالب نمایشگاه‌هایی صورت می‌گیرد؛ لذا نیاز است حلقه مفقوده اتصال بین تولیدکنندگان و طراحان لباس ایجاد شود و آن‌ها با هم ارتباط جدی‌تری در حوزه تجاری‌سازی طرح‌ها و ایده‌های نو داشته باشند، از سوی دیگر ارائه طرح‌های کپی‌برداری شده توسط برخی از طراحان نقطه آسیبی است که باید به آن توجه داشت و با قائل شدن حقوق معنوی برای طرح‌های نو از کپی‌برداری آن جلوگیری کرد. جواهری نیز با اعلام اینکه در کشور ما با توجه به قدمت بالای تاریخی کشور لباس‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شود که پوشیده، دارای رنگ مناسب و راحت برای حضور در جامعه باشد و با استفاده از آن برندی برای خود داشته باشد؛ می‌افزاید: در این زمینه چندین نمایشگاه مد اسلامی برگزار شده است، ما باید تلاش کنیم از نمادهای فرهنگی خودمان چیزی طراحی کنیم که مناسب باسلیقه خودمان باشد؛ در این میان حمایت صنعت از دانشگاه دارای اهمیت است. وی ادامه می‌دهد: یکی از ضعف‌های ما عدم انطباق صنعت با دانشگاه‌ها است؛ ضمن این‌که دانشجویان این رشته جذب بازار کار نمی‌شوند. پیشنهاد می‌شود دانشجویان دوران کارآموزی خود را در کارخانه‌های بزرگ تولیدی لباس بگذرانند. حیدریان، کارشناس طراحی لباس هم با بیان اینکه ما دارای هویت فرهنگی و مذهبی هستیم و باید طراحی لباس‌ها با این هویت به‌روز می‌شد؛ تاکید می‌کند: لباس مناسب فرهنگ ما است که علی‌رغم پوشش مناسب، زیبا و آراسته باشد، وقتی این نوع طرح نباشد جوان مجبور است از فرهنگ غرب تقلید کند؛ بنابراین برخی از طراحان لباس ایرانی در طراحی خود از المان‌های ایرانی و مذهبی استفاده می‌کنند. وی تصریح می‌کند: فرهنگ و مذهب ما نمی‌پذیرد که یک جوان ایرانی با آرایش خاص غربی‌ها در جامعه حاضر شود، دختران دوست دارند که همیشه مرتب باشند علت این است که در جامعه هستند بنابراین باید لباسی طراحی شود که هم در اجتماع استفاده شود هم بافرهنگ، منش و پوشش ایرانی هماهنگ باشد.  حمایت از تولید خوب داخلی وظیفه یکایک ماست ایران بازار فوق‌العاده‌ای برای پوشاک در اختیار دارد که اگر هدایت صحیح، سرمایه‌گذاری و حمایت لازم از طراحان لباس صورت بگیرد؛ بی‌شک پتانسیل خوبی برای ارتقای اقتصادی در جامعه ایجاد خواهد شد. ازاین‌رو طراحان لباس باید برای تمامی اقشار جامعه مطابق باسلیقه، سن و باورهای قشر هدف طراحی لازم را انجام دهند. این متخصص رشته پژوهش هنر به اهمیت نقش مردم در تقویت تولید داخلی تاکید دارد و معتقد است: مردم به‌عنوان مصرف‌کننده پوشاک بهتر است از طرح‌های داخلی خودمان استفاده کنند، امروز برخی از مردم تمایل به خرید جنس خارجی دارند و دنبال برندهای ترک و ایتالیایی هستند. جواهری خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر واردات لباس آزاد است. باید در این زمینه نیز تدبیری اندیشیده شود و در مقابل در زمینه برند ایرانی تبلیغات و فرهنگ‌سازی کافی صورت بگیرد؛ چرا که با طراحی ایرانی اسلامی می‌توانیم فرهنگمان را حفظ کنیم. از سوی دیگر استفاده از تولید داخل علاوه بر حفظ فرهنگ جنبه اشتغال‌زایی برای جوانان هم دارد، در این میان مردم باید حمایت کنند و اجناس داخلی خریداری کنند. رویا حیدریان نیز تاکید می‌کند: امروز در طراحی دستمان باز است، می‌توانیم طراحی را به سمتی ببریم که اندام را به‌درستی پوشش دهد و حجابی مناسب با عرف به وجود آید. در حال حاضر طرح‌های خوبی در بازار وجود دارد، باید کاری کنیم که دختران و پسران ما به طرح‌های ایرانی گرایش پیدا کنند و فرهنگ لباس ایرانی در طراحی نهادینه شود، لباس ایرانی باید به‌گونه‌ای طراحی شود که حجب و حیا را به همراه داشته باشد.  گام بلند برای پرورش طراحان لباس شاید بتوان یکی از مهم‌ترین اقدامات خوب برای بهبود وضعیت کنونی را تربیت نیروها و طراحان لباس دانست که هم‌زمان با فرآیند روز بتواند طرح‌های نو و خلاقانه برای ترویج پوشاک مناسب در جامعه ارائه کنند. مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی قزوین تنها مرکزی است که در سطح استان در کنار دانشگاه فنی بقیه‌ا.. قزوین اقدام به پذیرش دانشجو در حوزه پوشاک و طراحی لباس کرده است. تاکنون بیش از یکصد دانشجوی طراح لباس در مقطع کاردانی و طراحی الگوسازی پوشاک در مقطع کارشناسی در حال دریافت برای ورود به بازار تولید پوشاک شده‌اند تا در نهایت خلا موجود در حوزه لباس و پوشاک ملی رفع شود. مدیر آموزش و پژوهش مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی قزوین، در این زمینه با بیان اینکه فعالیت‌های مربوط به حوزه پوشاک و طراحی لباس در استان از سال 1393 در مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی به‌صورت جدی آغاز شده است؛ می‌گوید: این مرکز تاکنون جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مختلف مد و لباس متناسب با شاخصه‌های ایرانی ـ اسلامی لباس را در سطح استان برگزار کرده است. فائزه جواهری از اساتید طراحی لباس که در حدود 12 سال در حوزه‌های مختلف هنر به‌ویژه هنر سنتی در دانشگاه‌ها تدریس می‌کند نیز به اضافه می‌کند: از سال 90 در مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی واحد قزوین در رشته طراحی لباس مشغول به تدریس شدم، مرکزی که می‌توان آن را اولین و تنها مرکز در استان دانست که رشته طراحی لباس را در دو مقطع کاردانی و کارشناسی راه‌اندازی کرده و با همراهی مسئولان جهاد دانشگاهی جشنواره‌های طراحی لباس را برگزار کرده است.  از هجمه پوشش‌های نامناسب تا بدحجابی اجباری امروز بازار پوشاک حال خوبی ندارد و هجمه پوشش‌های تنگ، کوتاه و نامناسب موجب بدحجابی اجباری در جامعه شده است؛ لذا نیاز است درمان اساسی برای آن تجویز شود؛ درمانی که طی آن بازار غالب به لباس و مدی اختصاص پیدا کند که بافرهنگ، عرف، باور و اعتقاد، ملیت و دین ما سازگار باشد. حوزه مد و لباس در مدت کوتاه عمر خود با تشکیل کارگروه ساماندهی مد و لباس به‌عنوان مهم‌ترین نهاد مرتبط با پوشش ایرانی ـ اسلامی، توانسته با ایجاد راه‌های قانونی همه‌جانبه تاثیرگذاری خود را به اثبات برساند با این‌حال با وجود تلاش‌های صورت گرفته برگزاری انواع جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های استانی و ملی متعدد، در عمل نتیجه رضایت بخشی نداشته، اکثر طرح‌ها در حد طرح باقی می‌مانند و خروجی آن در جامعه به‌صورت ملموس قابل ‌مشاهده نیست. درمان این آسیب و هجمه میسر نمی‌شود مگر با همکاری جدی طراحان لباس با صنعت و بالعکس. آنچه در این گزارش نیز به آن تاکید شد لزوم حمایت جدی برای ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای تولید پوشاک ایرانی ـ اسلامی در کشور از سوی دولت و مسئولان است؛ ضمن اینکه می‌توان با فعال‌سازی کارگروه ساماندهی مد و لباس در استان نه برای فعالیت‌های ویترینی بلکه به منظور حمایت از طراحان برای ورود به بازار کار گامی بلند برای ارتقای صنعت مد و لباس ایرانی برداشت. امید است این ارتباط دوسویه میمون و مبارک هر چه زودتر ایجاد شده و بازار در روزهای منتهی به عید نوروز که مردم خواهان پوشاک نو و جدید هستند از طرح‌های مناسب با هویت و فرهنگی ملی و دینی اشباع شود.

چهارشنبه 29 فروردين 1397
04:11:06