نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (به‌اختصار: نهاجا) یکی از ۴ نیروی زیرمجموعه ارتش جمهوری اسلامی ایران است، که مسئولیت حفاظت از مرزهای هوایی و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران را برعهده دارد.[۲] ریشه‌های شکل‌گیری نیروی هوایی در ایران، به دوره سلطنت احمدشاه قاجار بازمی‌گردد، که با کوشش نخست‌وزیر وقت؛ رضاخان سردار سپه، در سال ۱۳۰۳ نیروی هوایی شاهنشاهی ایران تأسیس شد.[۳] نیروی هوایی در دوره سلطنت محمدرضا شاه، توسعه یافت و با وقوع انقلاب ۱۳۵۷ نام آن به فرم کنونی تغییر پیدا کرد. در خلال جنگ ایران و عراق و در پی اعمال تحریم‌های بین‌المللی، ناوگان نیروی هوایی ارتش به شدت آسیب دید و هم‌اکنون بر پایه آمار غیررسمی، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۳۴۵ فروند هواپیمای جنگنده در اختیار دارد و به عنوان نهمین نیروی هوایی جهان شناخته می‌شود.[۴] در حال حاضر سرتیپ خلبان حمید واحدی، فرماندهی نیروی هوایی ارتش را برعهده دارد.[۵]
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نشان رسمی نهاجا
پرچم‌های رسمی و جایگزین نهاجا
فعال۱۳۳۴-اکنون
کشور
ایران
وفادارینیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
رسته
ارتش جمهوری اسلامی ایران
گونهنیروی هوایی
اندازه۵۲٫۰۰۰ نفر
بخشی ازنیروهای مسلح ایران
نام(های) مستعارنهاجا
پشتیبان
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
نوع لباس
سالگردها۱۹ بهمن
تجهیزات۷۵۱ هواگرد نظامی
۶۴۳ هواپیما
۶۷ پهپاد[۱]
۴۱ هلیکوپتر
نبردهاجنگ ایران و عراق
جنگ با داعش
آذین‌هافهرست اختصاصی
فهرست مشترک
عملیات‌هاعملیات اچ۳
عملیات کمان ۹۹
وبگاه
http://nahaja.aja.ir
فرماندهان
فرمانده کل قواعلی خامنه‌ای
فرماندهسرتیپ حمید واحدی
جانشین فرماندهسرتیپ مهدی هادیان
معاون هماهنگ‌کنندهسرتیپ علی‌اکبر طالب‌زاده
نشان
نشان شناسایی
ناوگان هوایی
جنگندهاف-۴، سوخو-۲۴، اف-۵، صاعقه، هسا کرار، کوثر
هواپیمای الکترونیکبوئینگ ۷۰۷
شکاریاف-۱۴، میگ ۲۹، داسو میراژ اف۱، جی-۷
بالگردسی‌اچ-۴۷، بل ۲۱۲، بل ۲۰۶
هواگرد گشت‌زنیپی-۳ اوریون
هواگرد شناساییآراف-۴ئی،
پهپاد: کمان ۲۲، کمان ۱۲، مهاجر ۶، مرصاد
هواگرد آموزشیاف-۵ای/بی/سیمرغ، پی‌سی-۷، اف۳۳سی، جی-۷، میراژ اف۱بی‌کیو، یاک-۱۳۰، هسا یاسین
هواپیمای باریسی-۱۳۰، ایل-۷۶، اف۲۷ بوئینگ ۷۴۷، بوئینگ ۷۰۷، داسو فالکون ۲۰، داسو فالکون ۵۰، جت‌استار، پی‌سی-۶، سوکاتا تی‌بی، هسا سیمرغ
تاریخچه
مقالهٔ اصلی: نیروی هوایی شاهنشاهی ایران
ایجاد نیروی هوایی در دوران قاجار و در سال ۱۳۰۱ با فرمان تشکیل دفتر هوایی در ارکان حرب اعلان شد. این مجموعه در ابتدا هواپیمایی نداشت اما پس از مدتی یک هواپیمای یونکرس با یک خلبان و تکنیسین در اختیار گرفته و در منطقه قلعه مرغی مستقر می‌کند.[۶] پس از مدتی نیروی هوایی به دستور رضاخان سردار سپه در ۱۱ خرداد ۱۳۰۳ حکم عمومی قشون، تحت شمار ۲۲۲ برای تأسیس نیروی هوایی صادر گردید و سرهنگ احمد نخجوان به ریاست ستاد آن، انتخاب شد.[۷]
پایگاه‌ها
مقالهٔ اصلی: پایگاه‌های شکاری نیروی هوایی ارتش
پایگاه‌های شکاری متعلق به نیروی هوایی ارتش و محل قرارگیری هر یک در نقشه
نیروی هوایی ارتش هم‌اکنون ۱۴ پایگاه هوایی نظامی شناخته شده در اختیار دارد. از این تعداد، شمار ۱۱ پایگاه در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی و با مشارکت ایالات متحده آمریکا ساخته شدند.[۸]
- پایگاه اول: تهران (مهرآباد)
- پایگاه دوم: تبریز (فکوری)
- پایگاه سوم: همدان (نوژه)
- پایگاه چهارم: دزفول (وحدتی)
- پایگاه پنجم: امیدیه (اردستانی)
- پایگاه ششم: بوشهر (یاسینی)
- پایگاه هفتم: شیراز (دوران)
- پایگاه هشتم: اصفهان (بابایی)
- پایگاه نهم: بندرعباس
- پایگاه دهم: چابهار (کنارک)
- پایگاه یازدهم: تهران (دوشان تپه)
- پایگاه دوازدهم: بیرجند (حسینی)
- پایگاه سیزدهم: زاهدان
- پایگاه چهاردهم: مشهد (حبیبی)
- پایگاه پانزدهم: عقاب ۴۴
در سال ۱۳۸۶ (۲۰۰۷ میلادی) ارتش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که نخستین پایگاه نظامی خود، پس از انقلاب ۱۳۵۷ را، در نزدیکی شهر بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، (پایگاه دوازدهم) در شرق ایران راه‌اندازی کرده است.[۸] از ۱۴ پایگاه هوایی فعال در ایران، دو پایگاه امیدیه و زاهدان، پس از تغییرات ساختاری در نیروی هوایی ارتش، به نیروی پدافند هوایی ارتش واگذار شدند و پایگاه دوشان‌تپه تهران نیز، پایگاه آموزشی می‌باشد.
در بهمن ماه ۱۴۰۱ برای اولین بار خبرگزاری صدا و سیما گزارشی از پایگاه هوایی راه‌کنشی عقاب ۴۴ نهاجا پخش کرد که یک پایگاه هوایی مخفی در عمق چند ده متری کوه است و در این گزارش ادعا شد که چندین پایگاه هوایی مخفی مانند این پایگاه در ایران وجود دارد.[۹]
گردان پهپادی
در اسفندماه سال ۱۳۹۳ نیروی هوایی ارتش، اقدام به راه‌اندازی گردان‌های رزمی پهپادی، در کلیه پایگاه‌های هوایی نمود. نخستین دوره خلبانان پهپاد نیز به صورت آکادمیک آموزش دیدند.[۱۰] به گفته فرمانده پهپاد نیروی هوایی ارتش، از پهپاد در ماموریت‌های شناسایی، مراقبت، مشاهده صحنه نبرد، جمع‌آوری اطلاعات، انجام پروازهای رزمی، اجرای جنگ الکترونیک، عملیات فریب، عملیات‌های انتحاری، شکاری رهگیر، آموزشی و پشتیبانی فرماندهی، استفاده می‌شود. همچنین در کلیه مأموریت‌هایی که می‌خواهند نیروی انسانی به صورت مستقیم درگیر نشود، پهپادها به‌عنوان مکمل پروازهای جنگنده‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جنگ ایران و عراق
نیروی هوایی ارتش ایران در سالهای پس از وقوع انقلاب، در جریان آزادسازی کردستان از اشغال احزاب تجزیه طلب، جنگ ایران و عراق و مقابله با نیروهای طالبان، همچنین عقب راندن کشتی‌های اکتشافی جمهوری آذربایجان از میدان‌ها نفتی مورد مناقشه در دریای خزر و نیز در عملیات منجر دستگیری عبدالمالک ریگی، حضوری فعال داشت.
عملیات کمان ۹۹
مقالهٔ اصلی: عملیات کمان ۹۹
عملیات کمان ۹۹ (یا عملیات سایه البرز) پس از عملیات انتقام (نخستین پاسخ، در فاصله زمانی ۲ ساعت پس از حمله رسمی عراق به ایران) توسط نیروی هوایی ارتش طرح‌ریزی و اجرا شد. این عملیات اولین عملیات هوایی گسترده‌ای بود، که توسط نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از حمله عراق به ایران و در تاریخ ۱ مهرماه ۱۳۵۹ انجام گرفت.[۱۱] در عملیات کمان ۹۹ شمار ۲۰۰ فروند هواپیمای جنگنده شرکت داشتند، که از این تعداد، تعداد ۱۴۰ فروند، از مرز عبور کردند و ۶۰ فروند دیگر نیز وظیفه پشتیبانی را برعهده داشتند. در این عملیات خلبانان ایرانی، فرودگاه‌ها و آشیانه‌های نظامی متعلق به نیروی هوایی عراق و ارتش عراق را در مناطق کرکوک، موصل، رشید، حبانیه، ناصریه، شعیبیه، کوت و المثنی، مورد هدف قرار دادند. در عملیات کمان۹۹ نیروی هوایی ارتش، از جنگنده-بمب‌افکن‌های اف-۵ و اف-۴؛ برای بمباران مواضع، از هواگردهای شکاری-رهگیر اف-۱۴؛ برای محافظت از هواپیماها، از هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ و بوئینگ ۷۰۷؛ برای سوخت‌رسانی و از هواپیمای سی-۱۳۰ هرکولس؛ به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی جهت مشخص کردنِ محل پایگاه‌های موشکی، استفاده شد. کمان ۹۹ بزرگ‌ترین عملیات نظامی تاریخ نیروی هوایی ایران و عملیاتی موفق بود، که باعث برتری هوایی ارتش ایران در ماه‌های آغازین جنگ ایران و عراق شد.[۱۲][۱۳]
عملیات اچ-۳
مقالهٔ اصلی: عملیات اچ-۳
عملیات اچ-۳ در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۶۰ توسط نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، با هدف حمله به پایگاه هوایی اچ-۳ در خاک عراق و در نزدیکی مرز اردن انجام گرفت. در این عملیات بیش از ۴۸ هواپیمای عراقی که بیشتر آن‌ها بمب‌افکن‌های ساخت روسیه بودند، از بین رفتند.[۱۴]
عملیات اوسیراک
عملیات شمشیر سوزان (حمله به اوسیراک) یا عملیات اوسیراک، از عملیات‌های هوایی در طول جنگ ایران و عراق بود، که توسط نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و در تاریخ ۸ مهر ۱۳۵۹ (۳۰ سپتامبر ۱۹۸۰) سازماندهی و اجرا گردید. در طی این عملیات جنگنده‌های اف-۴ ایرانی، با نفوذ به عمق خاک عراق، تأسیسات اتمی اوسیراک را که در حال تکمیل و دریافت سوخت بود، بمباران کردند. ۳ ماه بعد، دومین حمله به این تأسیسات، توسط نیروی هوایی اسرائیل انجام شد، که این بمباران به انهدام کامل نیروگاه اتمی اوسیراک انجامید.
فرماندهان
کفیل فرماندهی نیروی هوایی ملی ایران:
- سرتیپ کیومرث ثقفی - از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تا ۲۳ بهمن ۱۳۵۷
کفیل ریاست ستاد نیروی هوایی ملی ایران:
- سپهبد سید سعید مهدیون - از ۲۳ بهمن ۱۳۵۷[۱۵] تا ۲۷ بهمن ۱۳۵۷
رئیس ستاد نیروی هوایی ملی ایران:
- سپهبد شاپور آذربرزین - از ۲۷ بهمن ۱۳۵۷[۱۶] تا ۶ اسفند ۱۳۵۷
فرمانده نیروی هوایی ارتش:
- سرتیپ اصغر ایمانیان - از ۶ اسفند ۱۳۵۷ تا ۲۰ مرداد ۱۳۵۸
- سرلشکر مصطفایی - از ۲۰ مرداد ۱۳۵۸[۱۷] تا ۲۸ مرداد ۱۳۵۸
- سرلشکر امیربهمن باقری - از ۲۸ مرداد ۱۳۵۸[۱۸] تا تیر ۱۳۵۹
- سرهنگ جواد فکوری - از تیر ۱۳۵۹ تا ۲۱ شهریور ۱۳۶۰[۱۹]
- سرهنگ محمدحسین معین‌پور - از ۲۱ شهریور ۱۳۶۰ تا ۴ آذر ۱۳۶۲
- سرهنگ هوشنگ صدیق - از ۴ آذر ۱۳۶۲ تا ۱۰ بهمن ۱۳۶۵
- سرهنگ منصور ستاری - از ۱۰ بهمن ۱۳۶۵ تا ۱۵ دی ۱۳۷۳[۲۰]
- سرتیپ حبیب بقایی - از ۶ بهمن ۱۳۷۳ تا ۶ خرداد ۱۳۸۰
- سرتیپ سید رضا پردیس - از ۶ خرداد ۱۳۸۰ تا ۱۴ مهر ۱۳۸۳
- سرتیپ کریم قوامی - از ۱۴ مهر ۱۳۸۳ تا ۶ آبان ۱۳۸۵
- سرتیپ احمد میقانی - از ۶ آبان ۱۳۸۵ تا ۱۰ شهریور ۱۳۸۷
- سرتیپ حسن شاه‌صفی - از ۱۰ شهریور ۱۳۸۷ تا ۲۸ مرداد ۱۳۹۷
- سرتیپ عزیز نصیرزاده - از ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ تا ۲۸ شهریور ۱۴۰۰
- سرتیپ حمید واحدی - از ۲۸ شهریور ۱۴۰۰ تاکنون
ناوگان
تعداد پرسنل نیروی هوایی ارتش در حدود ۵۲ هزار نفر است. هواپیماهای فعال در نیروی هوایی ارتش بر اساس آمار غیررسمی شامل این موارد است:[۲۱]
هواگردتصویراصلیتنقشویرایش‌هادر حال خدمت (تخمینی)[۲۲][۲۳]توضیحات
هواگردهای بال ثابت
صاعقه
ایرانچند منظوره۵ فروند
یاک-۱۳۰
روسیهآموزشی-رزمینامعلومدست کم ۲ فروند تحویل نیروی هوایی ایران شده است.
سوخو-۳۵
روسیهجنگنده برتری هوایینامعلومتعداد نامشخصی سفارش داده شده است.[۲۴]
اف-۱۴ تامکت
ایالات متحده آمریکاجنگنده رهگیر و برتری هوایی۴۰ فروند
داسو میراژ اف۱
فرانسهجنگنده رهگیر و چندمنظوره۲۴F1EQ5/6 و F1BQ3
میگ-۲۹آ
شورویجنگنده برتری هوایی۳۳ فروند
اف-۴ فانتوم ۲
ایالات متحده آمریکاچند منظوره۷۰ فروند
نورثروپ اف-۵ئی
ایالات متحده آمریکاچند منظوره۶۰ فروند
چنگدو جی-۷ (اف-۷ام)
چینرهگیر۲۰ فروند
آذرخش
ایرانپشتیبانی نزدیک هوایی۳ فروند
سوخو سو-۲۴
شورویجنگنده بمب‌افکن۳۴ فروند
بوئینگ ۷۴۷
ایالات متحده آمریکاهواپیمای ترابری۷۴۷–۱۰۰F۳ فروند
بویینگ kc-33a
ایالات متحده آمریکاهواپیمای سوخت‌رسان/ترابری۷۴۷–۱۰۰۱ تا ۳ فروند
بوئینگ ۷۰۷
ایالات متحده آمریکاتشریفات/سوخت‌رسان/ترابری۲۰ فروند
داسو فالکن-۵۰
فرانسهترابری/VIP۳ فروند
لاکهید جت استار
ایالات متحده آمریکاترابری/VIP۱ فروند
هسا درنا ایرانآموزشیدرنا۵ فروند
پرستو ایرانآموزشی۱ فروند
کوثر
ایرانچند منظوره۱۰ فروند
اف-۵ بی (سیمرغ)
ایالات متحده آمریکاآموزشی۱۰ فروند
بیچ‌کرفت بونانزا
ایالات متحده آمریکاآموزشیF33C۲۵ فروند
لاکهید تی-۳۳ شوتینگ استار
ایالات متحده آمریکاآموزشیT-33Aغیر عملیاتی
میگ-۲۹ یوبی
شورویآموزشی۷ فروند
پیلاتوس پی سی-۷
سوئیسآموزشی۳۵ فروند
چنگدواف تی-۷
چینآموزشی۱۰ فروند
امبرائر ئی‌ام‌بی ۳۱۲ توکانو
برزیلآموزشی۱۵ فروند
ساب سافاری
سوئد 
پاکستانآموزشیMushshak۲۵ فروند
سی-۱۳۰
ایالات متحده آمریکاترابری تاکتیکیC-130EC-130H۳۶ فروند
هسا سیمرغ ایرانترابری سبک۲ فروند
شرایک کمندر ۶۸۰
ایالات متحده آمریکاترابری۳ فروند
ایلیوشین آی‌ال-۷۶
شورویترابری۷ فروند
سوکاتا تی‌بی
فرانسهحمل و نقل سبکتیبی-۲۱ ترینیدادتیبی-۲۰۰ توباگو۴ فروند۸ فروند
فوکر اف۲۷ فرندشیپ
هلندترابریF27-400MF۲۷–۶۰۰۱۰ فروند
پیلاتوس پی‌سی-۶ پورتر
سوئیسترابری۱۰ فروند
پی-۳ اوریون
ایالات متحده آمریکاگشت دریایی شناسایی
ضد زیردریایی
P-3F۳ فروند
بالگردها
آگوستا-بل ۲۰۶
ایتالیاهلیکوپتر سبک۵ فروند
بل ۲۱۴
ایالات متحده آمریکاچندمنظوره - حمل و نقل متوسطبل-۲۱۴ سی۱۶۷ فروند (بیشتر بالگردها در هوانیروز هستند و فقط ۲۶ فروند در نیروی هوایی خدمت می‌کند)
سی‌اچ-۴۷ شینوک
ایالات متحده آمریکاحمل و نقل سنگینCH-47C۵۱ فروند بالگرد در هوانیروز هستند و فقط حدود ۱۰ فروند در نیروی هوایی است
پهپادها
نورثروپ بی‌کیوام-۷۴ چوکار
ایالات متحده آمریکاهدف پرندهمورد استفاده در رزمایش و تمرینات
کمان۱۲
ایرانپهپاد رزمینامعلوم
کمان۲۲ ایرانپهپاد رزمی-شناسایینا معلوم
ابابیل۳
ایرانپهپاد رزمی-شناسایی
نامعلوم
کرار
ایرانپهپاد رزمی-انتحاری - رهگیرنامعلومعلاوه بر نیروی هوایی در نیروی زمینی و نیروی دریایی نیز استفاده می‌شود
آرش
ایرانپهپاد انتحارینامعلومعلاوه بر نیروی هوایی در نیروی زمینی و نیروی دریایی نیز استفاده مشود
فطرس
ایرانپهپاد رزمینامعلومدست کم ۲ فروند در خدمت
مهاجر ۶
ایرانپهپاد رزمی-شناسایینامعلومعلاوه بر نیروی هوایی در نیروی زمینی نیز استفاده می‌شود
امید ایرانپهپاد انتحاری-شناسایینامعلوم
ابابیل ۵ ایرانپهپاد رزمی - شناسایینامعلوم
اخگر ایرانپهپاد انتحارینامعلوم
سفارش‌های لغو شده
اف-۱۶ فالکن
ایالات متحده آمریکاجنگنده چند منظورهبلوک ۳۰۱۶۰ فروند سفارش ساخت به همراه ۱۴۰ فروند حق سفارشلغو شده در جریان انقلاب ۱۳۵۷
اف-۱۴ تامکت
ایالات متحده آمریکابرتری هواییF-14Aیک فروند در ایالات متحده باقی ماندلغو شده در جریان انقلاب ۱۳۵۷
اف-۱۸ هورنت
ایالات متحده آمریکاجنگنده چند منظورهF-18L۲۰۰ تا ۲۵۰ فروندبه‌علت مخالفت کنگره آمریکا و وقوع انقلاب، لغو شد.
بوئینگ سی‌اچ-۴۷ شینوک
ایتالیابالگرد ترابریتولید آگوستا۲۷ فروند از ۵۳ فروند تحویل نشدلغو شده در جریان انقلاب
اف-۴ فانتوم۲
ایالات متحده آمریکاجنگنده
بمب افکن
۳۱ فروند از ۳۸ فروند تحویل نشدلغو شده در جریان انقلاببویینگ ئی-۳ سنتری
ایالات متحده آمریکاAWACS۷ فروندلغو شده در جریان انقلاب
سفارش‌ها به نیروی هوایی عربستان سعودی تحویل شد.
در سال ۲۰۰۷، عراق از ایران خواست تا تعدادی از هواپیماهای جنگنده عراقی را که پیش از جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ به آنجا پرواز کرده بودند، بازگرداند.[۲۵] از سال ۲۰۱۴، ایران پذیرای درخواست‌ها بود و در حال کار بر روی نوسازی تعداد نامشخصی از جت‌ها بود.[۲۶][۲۷] در اواخر سال ۲۰۱۴، ایران ۱۳۰ هواپیمای نظامی را به عراق بازگرداند.[۲۸]
هواپیماهای پناهنده عراق
در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ میلادی، بیش از ۲۰۰ فروند هواپیمای متعلق به نیروی هوایی عراق، منهدم شدند و بمب‌های هدایت لیزری نیروهای ائتلاف، پناهگاه‌های هواپیماهای عراقی را نابود کردند. پس از آن حدود نیمی از ناوگان نیروی هوایی عراق، برای جلوگیری از انهدام بیشتر، به ایران پناهنده شدند. دلیل این کار به درستی مشخص نیست. تعداد این هواپیماها بر اساس یک برآورد ۱۲۲ تا ۱۳۷ فروند و بر اساس برآورد دیگری ۱۱۵ تا ۱۴۰ فروند بوده است. مقامات عراقی در سال ۲۰۰۰ مدعی بودند که بیش از ۱۰۰ فروند هواپیمای نظامی و ۳۳ هواپیمای غیرنظامی آن‌ها، به ایران رفته‌اند اما ایرانی‌ها تعداد آن‌ها را بسیار کمتر می‌دانند.[۲۹]
هواپیماخاستگاهنقشتعداد فرار به ایران
میگ-۲۳ شورویجنگنده بمب افکن۱۲
میگ-۲۵ شورویجنگنده رهگیر۷
میگ-۲۹ شورویجنگنده برتری هوایی۴
میراژ اف-۱ فرانسهجنگنده چندمنظوره۲۴
سوخو-۲۰ شورویجنگنده بمب افکن۴
سوخو-۲۲ شورویجنگنده بمب افکن۴۰
سوخو-۲۴ شورویجنگنده ضربتی۲۴
سوخو-۲۵ شورویجنگنده پشتیبانی نزدیک۷
ایلیوشین-۷۶ شورویترابری سنگین استراتژیک۱۵
تعداد کل [۳۰]۱۳۷
دانشگاه نیروی هوایی
دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری یا به‌اختصار؛ دانشگاه هوایی، دانشجویان داوطلب را در رشته‌های زیر آموزش می‌دهد:
- دانشکده پرواز: خلبانی، خلبانی پهپاد و مراقبت پرواز
- دانشکده هوافضا: مهندسی هوافضا و مهندسی نگهداری هواپیما
- دانشکده کنترل: پدافند، فاشا (فرماندهی اطلاعات و شناسایی)
- دانشکده برق: مهندسی برق و جنگال (جنگ الکترونیک)
- دانشکده کامپیوتر: مهندسی رایانه گرایش مهندسی نرم‌افزار
- دانشکده مدیریت: مدیریت
- دانشکده تحصیلات تکمیلی: رمزخوانی و امنیت پرواز
- از آنجا که دانش‌آموختگان این دانشگاه، افسران نیروی هوایی ارتش خواهند بود، در زمان دانشجویی، افزون بر آموزش‌های علمی، دوره‌های آموزش نظامی را نیز می‌گذرانند. ساختمان مرکزی دانشگاه علوم و فنون هوایی، در منطقه مهرآباد جنوبی مستقر می‌باشد.
کتاب‌شناسی
مهم‌ترین کتاب‌های منتشر شده دربارهٔ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران:[۳۱]
- علی‌بابایی، غلامرضا، (۱۳۸۳)، تاریخ نیروی هوایی ایران از پهلوی تا انقلاب، تهران: انتشارات آشیان.
- مهرنیا، احمد، (۱۳۹۱)، حمله هوایی به الولید، تهران: سوره مهر.[۳۲]
- مهرنیا، احمد، (۱۳۹۲)، ستاره‌های نبرد هوایی، تهران: سوره مهر.[۳۳]
