در ادامۀ مباحث تفکر، در این قسمت به یکی از موضوع‌های بسیار مهم دربارۀ فکرکردن می‌پردازیم. این موضوع تأثیر فوق‌العاده‌ای بر برنامه‌ریزی‌ها و توانمندی‌های ما در حل مسئله‌های زندگی و همچنین تصمیم‌گیری و افزایش قدرت روحی ما دارد. سؤال اصلی این است: وسعت فکر ما چقدر است؟

لطفاً به یکی از مسئله‌هایی زندگی خود چند لحظه فکر کنید. برای نمونه: چگونه برای آیندۀ خود برنامه‌ریزی کنم؟ چه اهدافی را تعیین کنم؟ با فرزند خود چگونه برخورد کنم؟ چه رفتاری با همسر خود بکنم؟ برای حل این‌گونه مسائل، معمولاً به سطحی‌ترین و نزدیک‌ترین عوامل فکر می‌کنیم و اغلب به رایج‌ترین موانع برخورد می‌کنیم. به‌همین‌دلیل، اغلب آدم‌ها تغییر نمی‌کنند؛ چون نیروی لازم برای تغییرشان را فراهم نمی‌سازند.

برای حل هر مسئله، باید درست فکر کرد. بخشی از درست فکرکردن، وسعت فکر است. در برنامه‌ریزی‌ها باید تمام احتمالات را درنظر گرفت. فقط کافی نیست که به احساسات مثبت حاصل از تصمیم، توجه کنیم؛ چون این احساسات، اولاً دائمی نیستند و ثانیاً ممکن است تحت‌تأثیر موقعیت‌های مختلف رنگ عوض کنند و عوض شوند. باید به خطرها هم فکر کنیم. ممکن است همیشه دوستان ما در این حدی که امروز هستند، باقی نمانند و درجۀ دوستی آن‌ها تغییر کند. این موقعیتی که من دارم، همیشه پایدار نیست و ممکن است از من گرفته شود. همیشه سلامتی را ندارم. پدر و مادر و سایر موهبت‌های الهی، هیچ‌کدام دائمی نیستند و رو به زوال و فنا هستند.

برای بهره‌وری مناسب باید با تدبیر بیشتری عمل کنید. تجربیات دیگران را در این مسیر جدی بگیرید. احتمالاتی را که دیگران گوشزد می‌کنند، در وسعت تصمیم خود ببینید. روی واقعیت‌ها سرپوش نگذارید. وسعت نگاه خود را افزایش دهید. مشورت و استفاده از عقل دیگران برای سنجش‌ها و اندازه‌گیری‌ها، بسیار مهم است. دراین‌صورت، حتماً به مطالعه و تفکر وسیع‌تر نیاز خواهیم داشت.

طرح و برنامه‌های ما در زندگی باید جامع‌تر باشد و برای این کار لازم است همت خود را افزایش دهیم و ناچاریم پوست بیندازیم و از اسارت غریزه‌ها و عادت‌ها و هوس‌ها آزاد شویم. این ایام بابرکت، ماه‌های آزادی انسان است. کسی‌که به خودش فکر می‌کند، در طرح کسی می‌گنجد که به او و سایر فرزندانش فکر می‌کند و کسی‌که به خانه فکر می‌کند، در طرح کسی قرار می‌گیرد که برای محله و برای شهر و برای استان و برای کشور و برای منطقه و برای تمام جهان برنامه دارد. تو برنامه را آنچنان وسیع درنظر بگیر که تمام احتمالات و تمام موانع و تمام شیاطین در طرح تو قرار بگیرند.