به نام خدا

نقش مدرسه در پایبندی به اصول اخلاقی در دانش آموزان

دانش اموزان باید خودر را در صراط مستقیم نگه دارند چرا که کشور به آنها احتیاج دارد آن دانش اموزی که در مسائل مادی است و غرب زده و فرنگی ماب رفتار میکند او برای کشور کاری نمی تواند انجام دهد آن دانش اموز متدین خواهد بود که کشور را خواهد ساخت مدرسه به عنوان یکی از شکلهای مداخلاتی تربیتی در تاریخ بشر سابقه ای طولانی دارد مدرسه امروزی و مدرن به ویژه ابتدایی مدرسههای است که برای دوران حساس حیات بالنده انسان یعنی دوران کودکی طراحی شده است اگر بپذیریم یکی از شئون مهم و ارزشمند حیات انسان تربیت اخلاقی او است مدرسه باید به این موضوع توجه کند. در تعریفی که از مدرسه و مکتب آمده عبارت است از موسسه ای که به تربیت اخلاقی و علمی نسل نوخاسته می پردازد و در اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یکی از مسئولیتهای مهم نظام تعریف شده است و اخلاقی بودن یکی از معیارهای شهروند مطلوب بیان شده است و تربیت اخلاقی فرایند به کارگیری شیوههایی جهت شکوفا سازی تقویت و ایجاد صفات مطلوب و رفتار و اداب مطلوب اخلاقی و از بین بردن صفات و رفتار و اداب غیر اخلاقی است در تربیت اخلاقی روشهای متعددی وجود دارد یکی از کارآمد ترین آنها روش الگویی است که غایت آن رسیدن به خود تنظیمی اخلاقی است. الگو یا اسوه به معنای پیروی کردن و اقتدا نمودن است کودک در زندگی به الگو نیاز دارد که بفهمد چه رفتاری انجام دهد و چه رفتاری انجام ندهد و از فواید الگو آموزش سریع مسائل و انتقال مفاهیم و معرفی مصداق به گونه ای که قابل فهم باشد است و تقلید نوعی بی فکری در عمل کردن نیست بلکه باید از مقلد پروری بی استدلال دوری کرد در این روش مربی تلاش میکند نمونه رفتار مطلوب را در معرض دید متربی قرار دهد تا شرایط لازم را برای الگو برداری فراهم کند.میکند.تعلیم و تربیت زیر پوشش عناصر گوناگونی قرار دارد که همه آنها میتواند برای شاگرد الگو و سرمشق باشد مانند حیاط مدرسه فضای کلاس معلم و مدیر و ناظم و شاگردان و همه پدیدههایی که در مدرسه به چشم میخورد ولی دانش اموز بیشتر تحت تاثیر گفتار و رفتار معلم قرار میگیرد لذا شایسته است معلمی که باید به اصلاح دیگران بپردازد ابتدا خودش اصلاح شود و الگو منسجم قرآن باشد و در رفتار خود به آن تاسی جوید و در این مسیر خود را نگه دارد چرا که لغزش الگو آثار بدی دارد و امام علی(ع) در این باره میفرمایند لغزش الگو مانند شکسته شدن کشتی است که خود غرق میشود و گروهی را نیز با خود غرق و از طرف دیگر مدیران مدارس هستند که میتواند در ایجاد فضای اخلاقی در مدرسه نقش داشته باشند و زمینه را برای اثر بخشی روشهای تربیتی معلم فراهم کنند و از عناصر دیگر هم شاگردیها هستند و انتخاب دوست در مدرسه بسیار مهم است نداشتن رقیق و دوست صمیمی باعث محدودیتهایی در زندگی دنیا میشود ولی مصیبیت بزرگ رفاقت با عناصر فاسد و همنشینی ؛ با گناه کاران است این دوستان با تلقین های شیطانی خود افراد را به گمراهی و ناپاکی سوق میدهند و با وسوسه های منحرف کننده به انواع گناه و پلیدی الوده اش میسازند و از موارد دیگر که میتواند در برنامه تربیتی مدرسه تاثیر گذار باشد فرهنگ خانواده است و غالبیت فرهنگ بیگانه در خانواده موجب اصطکاک الگو در مدرسه می شود و ممکن است برخی ارزشها را دانش اموز کنار بگذارد لذا هماهنگی بین خانواده و مدرسه مهم است حال انکه عناصر مدرسه بعد از ایجاد تفکر اخلاقی و تعامل با الگو معیارهای اخلاقی رشد میکند و تایین میکند کدام رفتار تهی شود و کدام رفتار باید انجام شود و اگر افراد مطابق معیارهای اخلاقی خود عمل نکنند موجب تحقیر خود میشوند که اثار زیان باری به همراه دارد و موجب تغییر و تحولات شخصیتی در فرد میشود حال با این موضوع انواع توجیهات به عوامل برجسته ای در قضاوت اخلاقی تبدیل میشود و حتی دانش اموزان به طرز ماهرانه ای برای تبرئه خود از توجیه و برای جلوگیری از سرزنش خود از خود سانسوری استفاده می کنند. برای مثال مقایسه رفتار غیر اخلاقی بد و رفتار غیر اخلاقی بدتر انداختن مسئولیت رفتار غیر اخلاقی به دوش دیگران انجام عمل غیر اخلاقی به صورت گروهی بی اعتنایی و بی توجهی به پیامد رفتار غیر اخلاقی این مسئله توضیح میدهد که چگونه رفتار نکوهش باز موجب سرزنش خود نشود به طوری که خلاف کاران میتوانند میتواند نقش شان را در اسیب رسانی کم رنگ جلوه دهند